Να σε ρωτήσω κάτι – Alex Dante

Ένα ποίημα κλεισμένο σε ένα συρτάρι, ένα τραγούδι που δεν ακούστηκε ποτέ, ένας πίνακας φυλαγμένος σε μία σοφίτα. Αποτελούν έργα τέχνης; Πώς αντιλαμβάνεσαι τη σχέση δημιουργού και κοινού;

Είναι κάτι που σκέφτομαι σχεδόν καθημερινά. Δεν έχω καταλήξει σε σαφείς απαντήσεις, όμως μεγαλώνοντας συνειδητοποιώ πως η έκθεση ενός καλλιτέχνη στο κοινό είναι μάλλον απαραίτητη. Ένας μουσικός, για παράδειγμα, που μελετάει κλεισμένος σε μία ντουλάπα σιγά σιγά νιώθει πως πρέπει να την ανοίξει γιατί η έκθεση στο κοινό δεν αποτελεί απλώς ένας μέρος της μελέτης του, αλλά την ολοκλήρωση της! Η σχέση τελικά δημιουργού και κοινού δεν υφίσταται και δεν διαχωρίζεται ως σχέση, θα έλεγα δηλαδή πως δημιουργός και κοινό είναι ΕΝΑ. Ο καλλιτέχνης είναι το κοινό του, με αυτό παλεύει, δοκιμάζεται χαίρεται και λυπάται όπως ακριβώς και με το είναι του.

 

Αν θεωρήσουμε πως η διαχρονικότητα ενός καλλιτεχνικού έργου είναι από τα βασικότερα χαρακτηριστικά που το καθιστούν σημαντικό, πόσο πιστεύεις ότι αποτελεί όντως στόχο των σύγχρονων δημιουργών;

Δεν πιστεύω στον χρόνο. Ο χρόνος είναι μία ανθρώπινη συνθήκη που βοηθάει τον άνθρωπο να καταγράφει και να οργανώνεται. Επίσης δεν πιστεύω πως ένας καλλιτέχνης πρέπει να έχει ως “στόχο” το να γίνουν διαχρονικά τα έργα του. Αν το έχει στο μυαλό του, δε θα το καταφέρει. Αυτό που κάνει ένα δημιούργημα διαχρονικό και ίσως αναλλοίωτο ή ακόμα και αθάνατο στον χρόνο είναι μόνο η ειλικρίνεια του δημιουργού του.

 

Νιώθεις πως η παράδοση συνήθως βαραίνει ή ωθεί την έκφραση; Σκέφτεσαι πως το έργο οφείλει να υπηρετεί το παρελθόν ή να το ξεπερνάει;

Δύσκολη ερώτηση. Η παράδοση, η οικογένεια, η πατρίδα, η καταγωγή μπορεί όντως να αποτελέσουν βάρη και μεγάλα εμπόδια για την οποιαδήποτε εξέλιξη. Για να ξεφύγουμε από αυτή την παγίδα η μόνη λύση είναι η μελέτη και η ατομική μόρφωση. Μου αρέσει να συγχέω την λέξη παράδοση με τη λέξη ιστορία. Αν μελετήσω λοιπόν την ιστορία αρχίζω και κατανοώ περισσότερο τον άνθρωπο, την εκάστοτε εποχή και τελικά και την τέχνη. Έτσι μπορώ και να την προφυλάξω αλλά και να την εξελίξω με τελικό αποτέλεσμα την πρόοδο στην προσωπική έκφραση.

 

Θεωρείς πως η διαδικασία της ερμηνείας και ανάλυσης ενός καλλιτεχνικού έργου αφαιρεί κάτι από το συναίσθημα που προκύπτει κατά την πρώτη επαφή μας με αυτό;

Θα πρέπει να βάλουμε στην κουβέντα το αντίπαλο δέος του συναισθήματος που είναι η τεχνική. Τεχνική VS Συναίσθημα. Θεωρώ το συναίσθημα περισσότερο στιγμιαίο και αυθόρμητο. Ποικίλει ανάλογα με την στιγμή και την προσωπικότητα καθενός ξεχωριστά. Μου έχει τύχει να δακρύσω με μια ερμηνεία που ο δημιουργός της τη θεώρησε εντελώς μηχανική και τεχνική. Μου έχει τύχει και το ανάποδο. Το συναίσθημα είναι μάλλον περισσότερο θέμα δέκτη και όχι πομπού. Κάθε ανάλυση ενός έργου θα βασίζεται μάλλον στα τεχνικά χαρακτηριστικά με σκοπό την όποια ερμηνεία. Το γοητευτικό στην τέχνη θα είναι πάντα πως η ανάλυση θα σταματάει εκεί γιατί το συναίσθημα του κοινού δεν αναλύεται.

 

Μία από τις πιο έντονες ανάγκες του δημιουργού είναι το να καταφέρει να μιλήσει για την εποχή του. Πόσο εύκολο ή δύσκολο πιστεύεις ότι είναι αυτό από τη στιγμή που ο ίδιος αποτελεί μέρος αυτής;

Είναι πολύ εύκολο και πολύ δύσκολο ταυτόχρονα. Ας κάνουμε στον εαυτό μας την ερώτηση: “Ξέρω τι θέλω;”. Τόσο δύσκολη! Αν θέλει ο δημιουργός να μιλήσει για την εποχή του όντας μέρος της, θα πρέπει να σκεφτεί τι εφόδια χρειάζεται. Ειλικρίνεια, αγάπη, ποιότητα. Ο Σεφερλής είναι ποιοτικός; Μάλλον όχι… Εκφράζει την εποχή μας; Μάλλον ναι… Μα έχει αντιγράψει καρέ καρέ Monty Pythons! Τι του λείπει τότε; Αγάπη για το έργο του και ειλικρίνεια στον εαυτό του.

 

Ο Όσκαρ Ουάιλντ σημειώνει στο κείμενο για τις αισθητικές του απόψεις, όπως δημοσιεύθηκε για πρώτη φορά στη Δεκαπενθήμερη Επιθεώρηση το 1891: «Είναι ο θεατής, κι όχι η ζωή, αυτό που αντικαθρεφτίζει στην πραγματικότητα η τέχνη». Μπορεί τελικά ένα έργο να μιλήσει για την κοινωνική πραγματικότητα του εκάστοτε σήμερα, αν θεωρήσουμε ότι η παραπάνω θέση ισχύει;

Συμφωνώ απόλυτα. Κάθε μορφή τέχνης σε όλες τις εποχές θα αντικατοπτρίζει την εκάστοτε κοινωνική πραγματικότητα. Θα μπορούσε να είναι μετρητής η Τέχνη και να μετριέται ο χρόνος με κομβικά και καίρια έργα ανά εποχή. Το σήμερα θα το λέγαμε: Το κορίτσι με το μπαλόνι που αυτοκαταστρέφεται live σε δημοπρασία και δημιουργεί εκατομμύρια θεάσεις. Κι όμως ! Ένα τέτοιο περιστατικό έγινε αντικείμενο συζήτησης στα μπαρ ανάμεσα σε μουσικές και ποδοσφαιρικές κουβέντες.

 

Ως Alex Dante, για ποιο λόγο επιλέγεις να ανασκευάσεις συνθέσεις από το να δημιουργήσεις εκ νέου; Θεωρείς ότι λειτουργούν και οι δύο διαδικασίες ισάξια σε εκφραστικό επίπεδο για έναν καλλιτέχνη;

Δεν έχω απάντηση… Κάνω συχνά στον εαυτό μου την ερώτηση. “Θα ήθελες να παίζεις κιθάρα όπως ο Wes Montgomerry ή να γράφεις δικά σου τραγούδια όπως ο Paul McCartney?”. Επειδή μάλλον δεν είμαι τίποτα από τα δύο, εκφράζω τις δικές μου συνθέσεις σε άλλα μουσικά project και ως Alex Dante ανασκευάζω υπάρχουσες συνθέσεις προς το παρόν. Και τα δύο παρακλάδια τα αγαπώ το ίδιο. Στο solo project όμως βιώνω κάτι πέρα από τη μουσική, που έχει να κάνει με την υπερέκθεσή μου προς τον κόσμο, την απόλυτη ησυχία στα live, έναν απίστευτο κόπο για τη μελέτη που απαιτείται και πολλά άλλα που έχουν να κάνουν κυρίως με την ψυχοσύνθεση μου παρά με το μουσικό σκέλος.

 

 

Ευχαριστούμε πολύ τον Αλέξανδρο Δανδουλάκη (Alex Dante) για το χρόνο και τη διάθεσή του. Αυτό το Σάββατο 24/11/18 θα παρουσιάσει το υλικό του στο TEDx Χανίων, ενώ την Κυριακή στο Πολυτεχνείο, επίσης στα Χανιά. Τη Δευτέρα στο Comeet στο Ηράκλειο.
Όσοι βρίσκεστε στην Κρήτη, σπεύσατε βραδέως να τον ακούσετε. 

ΑΛΛΕΣ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

Αγγελική Μανίτη, Τρία Σονέτα

Μάτια κλειστά Στερέωσα στα μάτια μου μια σκάλα να έχεις να...

Το γράμμα

  Ένας γιος αποφασισμένος να στρώσει τη ζωή του. Δυο...

Το καλοκαίρι ο χρόνος

Το καλοκαίρι ο χρόνος παραλύει Οι νόμοι της φυσικής ακυρώνονται Δεν...

Deadplanes: Η απεργία των ιπτάμενων

Ελεγκτές εναέριας κυκλοφορίας Κάθε λίγο ξεσηκώνονται παραλύουν τ’ αεροδρόμια της χώρας Άφτερες...