Πίσω από τα ρεκόρ κρουσμάτων, πίσω από την αύξηση των διασωληνωμένων και των θανάτων, πίσω από γραφήματα, ποσοστά και μέσους όρους, η εξάπλωση της πανδημίας του κορονοϊού κρύβει μια μομφή για την ανθρωπότητα – ή μια υπόμνηση: ότι όλη μας η ζωή είναι μια ρητή ή λανθάνουσα αναμέτρηση με τη θνητότητά μας, με το μυστήριο του θανάτου. Η αναγωγή του θανάτου σε «ρεκόρ που σπάνε» είναι καταδικασμένη να κρύβει παρά να αποκαλύπτει το μυστήριο· ο φόβος του θανάτου ολοένα και θα εντείνεται όσο κοιτάζει κανείς τα νούμερα-ανθρώπους να αυξάνονται ή να μειώνονται ανάλογα με την περίσταση – η μόνη απάντηση που αρμόζει εδώ είναι η ενστικτώδης: «Πέθανε εκείνος, όχι εγώ». Ο αμυντικός μηχανισμός ενεργοποιείται αυτόματα όσο η απειλή πλησιάζει- η επερχόμενη ανακούφιση δεν κρατάει όμως για πολύ∙ στο άκουσμα ενός άλλου θανάτου, μιας άλλης απώλειας το ερώτημα επανέρχεται – ίδιο και απαράλλαχτο.
Σε πείσμα της μαθηματικοποιήσης στης ζωής, η έκδοση αυτή φιλοδοξεί να αποτελέσει μια πράξη αντίστασης: αντί για ρεκόρ και εκθετικές αυξήσεις προτάσσουμε τη ζώσα εμπειρία της πανδημίας, την εμπειρία της δικής μας σωματικότητας που δεν εγκλωβίζεται σε καμία στατική ανάλυση και αξιώνει, όχι να απαντήσει φυσικά στο μυστήριο της θνητότητας, αλλά να τεθεί απέναντί του με ειλικρίνεια και εντιμότητα. Και αυτό θα γίνει μόνο με την αποκάλυψη της προσωπικής μας εμπλοκής, την αποκάλυψη δηλαδή όχι αυτού που λέγεται αλλά εκείνου που δεν λέγεται, εκείνου που μένει στην αφάνεια – και που είναι φυσικά πάντα το σημαντικότερο. Επιπροσθέτως, αυτή η συλλογή έχει –κάπως παράδοξα η αλήθεια είναι– το ένα μάτι της στραμμένο στην ιστορία. Στο άκουσμα, ή καλύτερα στο διάβασμα της προηγούμενης πρότασης, δίκαια θα σκεφτεί κανείς: «Θε μου, τι υπερφίαλοι τύποι, μιλούν και για ιστορία». Επιμένουμε. Τα κείμενα, πεζά και ποιήματα, που φιλοξενούνται στις παρακάτω σελίδες συνομιλούν –είτε το θέλαν οι συγγραφείς τους είτε όχι– με την ιστορία. Μια διευκρίνιση εδώ είναι απαραίτητη. Με την ιστορία με το γιώτα το αρχικό μικρό, –πεζό και ταπεινό–. Δεν ζητούν χώρο στην Ιστορία των μεγάλων ανδρών, των κρίσιμων διπλωματικών αποφάσεων, των πολέμων, των σφαγών και των στρατηγών. Αντιθέτως, δυο ιστορίες μας ενδιαφέρουν. Η ιστορία του ζέοντος παρόντος χρόνου· αλλιώς, η ιστορία του ενεστώτος χρόνου είναι η πρώτη. Τα κείμενα αυτά, με ποικιλία στα μέσα εκφοράς και πολυτροπικότητα στις οδούς αποτύπωσης του βιώματος, μιλούν για το επάρατο 2020, για την πρωτόγνωρη εμπειρία της πανδημίας του covid, τον εγκλεισμό, την απόγνωση, το φόβο, τις νευρώσεις, τις αναμαλλιασμένες ελπίδες και όλα αυτά που καθόλου δεν προσμέναμε να ζήσουμε πέρσι την πρωτοχρονιά όταν χαρωπά ανταλλάσαμε ευχές για «καλή χρονιά». Η δεύτερη ιστορία που μας ενδιαφέρει ίσως μαρτυρήθηκε πλαγίως στις παραπάνω σειρές. Πρόκειται για την ιστορία των συναισθημάτων. Στα κείμενα που ακολουθούν, αναδύεται –πότε σαν μανιασμένος πίδακας, πότε σαν ξέπνοο ρυάκι– μια βεντάλια συναισθημάτων ριζωμένων στο παρόν της καραντίνας της άνοιξης, της μέτα-καραντίνας του καλοκαιριού και τελικά της προ-καραντίνας του φθινοπώρου. Αν θες να καταλάβεις μια εποχή, ρώτα τους ανθρώπους τι φοβόντουσαν και τι ελπίζαν.
Η συντακτική ομάδα