Ποιοι Είμαστε
Κάθε προσπάθεια να ορίσουμε τι είναι το Σαλιγκάρι έχει ναυαγήσει. Αποφασίσαμε λοιπόν να αποδεχτούμε ότι το Σαλιγκάρι είναι κάτι που αλλάζει διαρκώς κι εμείς τρέχουμε λαχανιασμένοι από πίσω του προσπαθώντας να το κατανοήσουμε και να του δώσουμε αυτό που χρειάζεται για να συνεχίσει να ζει. Λένε πως, αν δεν μπορείς να ορίσεις κάτι, αρκεί να του αφαιρέσεις ό,τι περιττό – εκείνο που θα μείνει είναι η ουσία του:
Το Σαλιγκάρι είναι απολύτως ανεξάρτητο και παράγει πρωτογενές υλικό. Ασχολείται πρωτίστως με τον λόγο και επιδιώκει να χαράσσει καινούριες διαδρομές μέσα στη γλώσσα, την οποία δεν αντιλαμβάνεται ως ένα κλειστό, δεδομένο σύστημα· αντιθέτως, στη δυναμική κίνηση της γλώσσας βλέπει να εκτυλίσσεται ένα παιχνίδι μετωνυμιών, μεταφορών και παρομοιώσεων, ένα παιχνίδι εικόνων, ήχων και λογοτεχνικών ηρώων – για αυτό και το καβούκι του ξεχειλίζει από ποίηση, φωτογραφίες, στίχους και τραγούδια. Δεν είναι όμως ούτε μουσικό εγχείρημα, ούτε φωτογραφικό ή ζωγραφικό, κι ας τα περιέχει όλα αυτά.
Το Σαλιγκάρι είναι μια συλλογικότητα ανθρώπων που διαβάζουν, ακούνε, παρατηρούν, συνομιλούν και γράφουν. Γράφουν για να καταλάβουν, για να επικοινωνήσουν, για να συνδεθούν και να συνδέσουν. Γράφουν γιατί αγαπούν την τέχνη. Τελικά γράφουν, γιατί αυτό μπορούν. Συγκινείται από τις ιδέες της συνύπαρξης και της συνεργασίας, της αλληλεγγύης, της ισότητας. Επιθυμεί να συνδιαλλαγεί με το παρελθόν, και πιστεύει στην ανθρώπινη λογική και στην ελευθερία που προκύπτει μέσα απ’ τον κανόνα. Αλλά το ενδιαφέρει να υπάρχει στο παρόν και να προτείνει εναλλακτικές εκδοχές του.
Το Σαλιγκάρι πιστεύει και στην επιστήμη, απλώς όταν προσθέτει 2+2 βγάζει 5, διότι γνωρίζει πως η αλήθεια δεν είναι μία. Κάτι που μάλλον εξηγείται από την αξία που βλέπει στο παιχνίδι. Ο κόσμος παίζοντας ανακαλύπτεται – το Σαλιγκάρι πιστεύει πολύ σε αυτή την ιδέα, για αυτό και ο Homo-Ludens, ο άνθρωπος-παιχνίδι, είναι η αρχετυπική του φιγούρα. Στα μάτια του Homo–Ludens καθρεφτίζεται η αγωνία μιας διαρκούς ανακάλυψης. Ίσως γι’ αυτό και το Σαλιγκάρι δεν σταματά να ελπίζει – αν και συνήθως αποφεύγει να το ομολογήσει.
Το Σαλιγκάρι πέρα από τη διαδικτυακή του στέγη, τοποθετεί τη φυσική του παρουσία σε ένα διαμέρισμα λίγων τετραγωνικών κάπου στα Εξάρχεια. Εκεί συναντά τον Εαυτό του και τον Άλλον, μέσα από εκείνους τους τρόπους που αισθάνεται ότι το εκφράζουν.
Το Σαλιγκάρι δημιουργήθηκε από το παιδικό όνειρο δύο φίλων, το 2015.
Έκτοτε, κάθε μέρα κι από λίγο, βλέπει αυτό το όνειρο να ανθεί.
συντακτική ομάδα
Αναστασία
Η Αναστασία μπήκε στο Σαλιγκάρι για να γράψει, αλλά τελικά δεν έγραψε. Δεν την πειράζει όμως γιατί είναι η πρώτη που...
Διγ.
Ο Διγ. νομίζει ότι στο παιδικό του δωμάτιο είχε αφίσες του Μαρξ, του Βάλτερ Μπένγιαμιν, του Γιώργου Μαζωνάκη και...
ΝΣ
Γιατί γράφω στο Σαλιγκάρι; Κάτι γυρεύω – τι γυρεύω; Αφηγήσεις, ιστορίες – και τι διάολο σημαίνουν αυτά; Την κατοίκηση σε έναν κόσμο, ...
Σόφι λάιζ
Η Σόφι είναι ένα κορίτσι που διαβάζει, γράφει, τραγουδάει και μαθαίνει πιάνο σε παιδιά. Θα ήθελε να είχε σπουδάσει ...
Φωκάς
Μου αρέσει να τρώω, να καπνίζω και να αυνανίζομαι. Ανάμεσα, γράφω τραγούδια και ποιήματα, σε τραγικό τόνο...
// ..στο ίδιο τραπέζι, ένας κυνηγός κι ένας ψαράς.
Λέει ο κυνηγός:
«Οι κραυγές των ζώων που σκότωσα, αρχίζουν και λεκιάζουν την ψυχή μου.»
Και ο ψαράς:
«Δωσ' μου τις φωνές των ζώων και πάρε τη σιγή των ψαριών»...//
// Το μαύρισμα //
Όταν αρχίζει το καλοκαίρι
οι άνθρωποι είναι άσπροι
Η πόλη είναι γεμάτη άσπρα χέρια
άσπρα πόδια
κάτασπρους λαιμούς
Οι άσπροι άνθρωποι κοιτάζονται
μέσα από τα μαύρα τους γυαλιά
με κρυφή περιέργεια
με μυστική συγκατάβαση
ακτινογραφούν ο ένας τον άλλον
μετρούν τους βαθμούς λευκότητας
Αυτό το άσπρο γίνεται γρήγορα εμμονή
περνά στο αίμα και το κάνει λίγο ροζ
σκεπάζει το νου σαν ασβέστης
και όλοι αυτοσυγκεντρώνονται σε μια μόνο σκέψη
Πότε θα μαυρίσουν
Πότε θα σβήσουν από πάνω τους το στίγμα του λευκού
Πότε θα αποκτήσουν το μεγάλο αυτό πτυχίο της ευζωίας
που είναι το ωραίο μαύρισμα
η μπρούτζινη επιδερμίδα
ο απαράμιλλος τόνος του μεταλλικού καφέ
Έτσι τρέχουν από νωρίς στις παραλίες
πριν ακόμα ζεσταθεί η θάλασσα
κλείνουν δωμάτια
πληρώνουν ξαπλώστρες
κυλιούνται στην άμμο
παίζουν μανιωδώς ρακέτες
καπνίζουν διαβάζουν μιλάνε
ζαλίζουν το κινητό τους
περιστρέφουν το κορμί τους
σαν πλανήτη γύρω από τον άξονά του
αλείφονται ξανά και ξανά
με χιλιάδες λάδια και κρεμώδη αντηλιακά
με ενυδατικές και καροτίνη
γράφοντας ώρες και ώρες κάτω από τον ήλιο
ώσπου να πετύχουν το τέλειο χρώμα
Τι να λέμε τώρα για τη Γάζα και το Όρος Σινά
τι να μας κάνουν οι φρεγάτες Βelharra
οι Γιαννακόπουλοι και οι Αγγελόπουλοι
Η μεγάλη θερινή ιδέα του έθνους
είναι το πότε θα μαυρίσει
*γ.π.
saligari.net/poihmata/to-mavrisma/
// Πάλι ουσία, πάλι εγώ //
Κάνω συνέχεια τα ίδια λάθη
μπλέκω σε ηλίθιους μπελάδες και σε άγχη
δέχομαι κάτι φέρ’ ειπείν από φιλότιμο
πληρώνω εμπρόθεσμα στον δήμο κάθε πρόστιμο
κι αρχειοθετώ και το απόκομμα
λες κι εξαρτάται από μένα κάθε πρόβλημα
στον κόσμο, λες και θα κέρδιζα τον φόβο
που πλέκει ρίζες τόσα χρόνια
κεντάει ανθάκια στα σεντόνια τα σατέν
με το καλέμι του Ροντέν
ή πιο καλά του Τζιακομέτι
θα αφαιρέσω κάθε φλοίδα που εξέχει
με μία ξύστρα μυτερή με ακονίζω
στην άμμο τρίβομαι σουγιάς και με τροχίζω
πάω σε μια θάλασσα και μπαίνω να με πλύνω
πάλι ουσία, πάλι εγώ να ξαναγίνω.
*π. κρίνος
**φωτογραφία: Νίκος Πόλκας
saligari.net/poihmata/pali-ousia-pali-ego/
// Το καλοκαίρι //
Το καλοκαίρι καταργούνται οι στηθόδεσμοι,
ειν’ απροσμέτρητη η χαρά του ερωτοδίφη,
το καλοκαίρι που της σάρκας οι αναδασμοί
μηρούς υπόσχονται, γλουτούς γλυκείς και στήθη,
στων ακτημόνων τις ορέξεις που συνήθως
σβήνουν ανώφελα στης φαντασίας το βύθος.
Το καλοκαίρι που οργιάζουν τ’ αφροδίσια
—και εξηγούμαι— ένστικτα, όχι νοσήματα,
απ’ το Παγκράτι έως και τα ξερονήσια,
μάτια γυρεύουνε σε μάτια άλλα σήματα
αποδοχής, συναίνεσης ή και θέρμης,
παυσίλυπα της ύπαρξης της έρμης.
Φωκάς
*Μαργαρίτα Καραπάνου, Rien ne va plus
«Κι αφού τα γεγονότα παίρναν τέτοια απελπιστική τροπή, αποφάσισα να τα παίξω όλα για όλα, να επιχειρήσω το έσχατο διάβημα, το ύψιστο, να δοκιμάσω εγώ, ολομόναχος, να σταματήσω τον πόλεμο. Τουλάχιστον, στη γωνιά όπου βρισκόμουν. Είναι λίγο να πεθαίνεις άμα δεν έχεις φαντασία. Άμα όμως έχεις, είναι πάρα πολύ».
*Σελίν, Ταξίδι στην άκρη της νύχτας, μτφρ. Σεσίλ Ιγγλέση Μεργέλλου, Αθήνα, Εστία, 2021, 19η έκδοση, σελ. 56.
// στην αυλή (Φρέσκο μελάνι) //
Αγαπημένε μου,
Τα μεσημέρια στο χωριό δεν είναι καθόλου ήσυχα, όπως ίσως φανταζόσουν. Οι άνθρωποι εδώ συνήθως κοιμούνται, μάλλον για να μην ακούν το ερωτικό κάλεσμα των τζιτζικιών που τους υπενθυμίζει τις ελλείψεις τους. Μόνο τα μυρμήγκια επιμένουν να κόβουν βόλτες απερίσπαστα από τη λαγνεία αυτού του προκλητικού ήχου. Στην αρχή τα παρατηρούσα με θαυμασμό, ήταν παρηγοριά στις μεσημεριανές αϋπνίες μου, σαν συνεργός που μοιράζεστε την ενοχή στη μέση. Μετά όμως σκέφτηκα εσένα.
Θα είσαι στην πόλη τώρα, σκυμμένος με προσήλωση πάνω απ’ τα σκίτσα σου. Πάντα μου άρεσε να σε χαζεύω την ώρα που σχεδιάζεις. Ξεκινάς αχνά με δειλές γραμμές μολυβιού, κι όταν νιώσεις ασφάλεια, αφήνεις το μελάνι του μαρκαδόρου ν’ αποκαλύψει το πλάνο σου. Κάποιες φορές ζηλεύω τη σιγουριά αυτών των σχημάτων, είναι ξεκάθαρες δηλώσεις. Γι’ αυτό χθες που ήταν πάλι μεσημέρι, αποφάσισα κρυφά να σε μιμηθώ.
Πήρα το μαρκαδοράκι που είχες ξεχασμένο στην τσάντα μου κι άρχισα να λερώνω το λευκό τραπεζομάντιλο του τραπεζιού της αυλής. Στην αρχή αυθόρμητα, με αφηρημένες γραμμές και καμπύλες, που μέναν ανοιχτές στον ορίζοντα. Σιγά σιγά όμως έγιναν λογικά σχήματα – τρίγωνα, τετράγωνα και κύκλοι, ακριβώς όπως τα δικά σου. Ένα μυρμήγκι έτυχε να περνάει εκείνη τη στιγμή από δίπλα. Ειλικρινά, δεν ξέρω πώς μου ήρθε αυτή η ιδέα, ζωγράφισα έναν κύκλο γύρω του.
Δεν θα πιστέψεις τι συνέβη, εγκλωβίστηκε στη νοητή μου οριοθέτηση! Γυρνούσε πέρα δώθε αγχωμένο μέσα στην κυκλική δήλωση, ανίκανο να προχωρήσει έξω απ’ τη γραμμή. Ξέρω τι θα πεις τώρα, ότι υπάρχει πάντα μια λογική εξήγηση – η μυρωδιά απ’ το φρέσκο μελάνι το φοβίζει. Αν έχτιζα όμως ένα τεράστιο τείχος γύρω του, δεν θα στεκόταν εμπόδιο. Τα μυρμήγκια έχουν την ικανότητα να περπατάνε σε όλες τις διαστάσεις, ακόμα και στο ταβάνι. Και τελικά δειλιάζουν μπροστά σε κάτι μη υπαρκτό.
Αποφάσισα, λοιπόν, να χωρίσουμε. Σχεδιάζεις πολύ ωραία, δεν λέω, άλλωστε αυτός είναι κι ο λόγος που σε ερωτεύτηκα εξαρχής. Έχεις όμως εμμονή με το να κλείνεις όλες τις γραμμές και τις καμπύλες, μια αγωνία να εφάπτονται, να ορίζουν και να οριοθετούν. Γενικά, είναι λογική η στάση σου. Αλλά στη ζωή τα πράγματα δεν είναι γενικά, ούτε λογικά. Η ζωή του καθενός είναι ένα σύνολο παράλογων ειδικών, αλλιώς δεν είναι ζωή.
Καταλαβαίνω ότι θα απορήσεις, ότι δεν το θεωρείς επαρκή λόγο χωρισμού. Δεν πειράζει. Κι εγώ απορώ που στο χωριό οι μόνοι αξιοπρεπείς ερωτικοί ήχοι είναι αυτοί των τζιτζικιών, αφού οι άνθρωποι κοιμούνται αντί να γαμιούνται τα μεσημέρια. Κι εκείνοι με τη σειρά τους δεν καταλαβαίνουν γιατί ένα παντοδύναμο μυρμήγκι αυτοεγκλωβίζεται στη νοητή οριοθέτηση. Ας ζήσει ο καθένας με το ερώτημα που επιλέγει να τον απασχολεί.
Προσωρινά δική σου,
Ρία
*διήγημα από το βιβλίο της Ελισάβετ Φωτοπούλου "Στη γύρα", εκδ. ΚΨΜ, 2025
- Ποτέ δεν αγαπάμε πρόσωπα· αγαπάμε προτερήματα.
- Συγχωρέστε με, αλλά αναρωτιέμαι μήπως ισχύει το ακριβώς αντίθετο: μήπως αυτό που μας ελκύει στον άλλον, είναι αυτό που τον κάνει ευάλωτο, το ελάττωμα στην πανοπλία. Η αγάπη γεννιέται απ’ αυτή τη βλάβη που αντιλαμβανόμαστε, τη ρωγμή όπου τρυπώνουμε — δε συμφωνείτε κι εσείς;
* Ερβέ Λε Τελιέ, Αρκετά μιλήσαμε για αγάπη, μτφρ. Αχ. Κυριακίδης, Αθήνα, Opera, 2011, 92-3.
[ Δεν ξέρω αν κάνω ησυχία για να μην ξυπνήσω τους άλλους ή επειδή κοιμάμαι ο ίδιος ]
